Nên thành lập công ty hay doanh nghiệp tư nhân?
Doanh nghiệp tư nhân do một cá nhân sở hữu và tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình, không có tư cách pháp nhân. Công ty là một tổ chức kinh doanh có tư cách pháp nhân, có thể được thành lập dưới nhiều hình thức.
Mục lục
Giới thiệu:
Việc lựa chọn hình thức kinh doanh phù hợp là một bước quan trọng khi bắt đầu khởi nghiệp. Hai hình thức phổ biến nhất ở Việt Nam là thành lập công ty và doanh nghiệp tư nhân. Mỗi loại hình đều có ưu và nhược điểm riêng, phù hợp với mục tiêu và quy mô kinh doanh khác nhau. Bài viết này sẽ giúp bạn so sánh hai loại hình này để có thể lựa chọn phương án tốt nhất cho kế hoạch kinh doanh của mình.
Nên thành lập công ty hay doanh nghiệp tư nhân
-
Doanh nghiệp tư nhân là gì?
Doanh nghiệp tư nhân là loại hình kinh doanh do một cá nhân sở hữu và tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp. Điều này có nghĩa là nếu doanh nghiệp gặp vấn đề tài chính, chủ sở hữu phải chịu trách nhiệm với cả tài sản cá nhân.
Theo Điều 188 của Luật Doanh nghiệp 2020, doanh nghiệp tư nhân không có tư cách pháp nhân và không được phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào.
Điều 188. Doanh nghiệp tư nhân
Doanh nghiệp tư nhân là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp. . Doanh nghiệp tư nhân không được phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào.
Ưu điểm:
- Toàn quyền quản lý:
- Chủ sở hữu có toàn quyền quyết định mọi hoạt động kinh doanh mà không cần thông qua hội đồng thành viên hay cổ đông.
- Điều này rất phù hợp với người muốn nhanh chóng triển khai ý tưởng kinh doanh mà không cần phải chia sẻ quyền lực.
-
- Tập trung vào hoạt động nhỏ lẻ:
- DNTN thường được chọn khi kinh doanh trong lĩnh vực nhỏ, cần sự linh hoạt và tự do trong điều hành.
- Không phải đối mặt với các vấn đề phức tạp liên quan đến chia cổ phần hay huy động vốn.
-
- Dễ dàng xử lý trách nhiệm: Trong trường hợp thay đổi hay ngừng kinh doanh, thủ tục xử lý đơn giản hơn so với công ty.
Nhược điểm:
- Trách nhiệm vô hạn: Chủ sở hữu phải chịu mọi rủi ro bằng toàn bộ tài sản cá nhân. Điều này làm tăng nguy cơ mất mát lớn nếu doanh nghiệp thất bại.
- Hạn chế trong mở rộng: DNTN không được phát hành cổ phiếu hay huy động vốn từ thị trường. Việc mở rộng quy mô kinh doanh hoàn toàn phụ thuộc vào tài sản cá nhân hoặc vay vốn.
- Uy tín thấp hơn công ty: Vì không có tư cách pháp nhân, DNTN thường gặp khó khăn khi làm việc với các đối tác lớn hoặc tham gia các dự án yêu cầu pháp lý cao.
-
Công ty là gì?
Lâu nay, rất nhiều người vẫn nhầm tưởng rằng doanh nghiệp và công ty là một chỉ khác nhau ở tên gọi nhưng trên thực tế nghĩa của 2 này không giống nhau.
Công ty là một tổ chức kinh doanh có tư cách pháp nhân, có thể được thành lập dưới nhiều hình thức như công ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH), công ty cổ phần (CP), hoặc công ty hợp danh. Theo Luật Doanh nghiệp 2020, công ty có tư cách pháp nhân, đồng nghĩa với việc các cổ đông, thành viên góp vốn chỉ chịu trách nhiệm về nghĩa vụ tài chính của công ty trong phạm vi phần vốn đã góp.
Ưu điểm:
- Trách nhiệm hữu hạn: Chủ sở hữu không chịu trách nhiệm vượt quá phần vốn đã góp, bảo vệ tài sản cá nhân trước các rủi ro tài chính của doanh nghiệp.
- Khả năng huy động vốn: Công ty có thể kêu gọi vốn từ nhà đầu tư, hoặc phát hành cổ phiếu (với công ty cổ phần).
- Uy tín cao hơn:
- Công ty có tư cách pháp nhân, tạo niềm tin lớn hơn khi hợp tác với đối tác hoặc vay vốn từ ngân hàng.
- Chủ sở hữu chỉ phải chịu trách nhiệm trong phạm vi phần vốn góp vào doanh nghiệp, không ảnh hưởng đến tài sản cá nhân.
- Công ty có thể huy động vốn từ các nhà đầu tư hoặc thị trường chứng khoán thông qua việc phát hành cổ phiếu (đối với công ty cổ phần).
- Công ty có thể tiếp tục hoạt động kể cả khi thay đổi chủ sở hữu, do tính pháp nhân của công ty.
-
Nhược điểm:
- Chi phí vận hành cao hơn: Chi phí quản lý, thuê kế toán, báo cáo thuế, và các dịch vụ hỗ trợ thường cao hơn so với DNTN.
- Giới hạn quyền tự quyết: Các quyết định quan trọng phải thông qua hội đồng thành viên hoặc cổ đông, gây mất thời gian khi cần xử lý nhanh.
-
So sánh giữa công ty và doanh nghiệp tư nhân
Tiêu chí | Doanh nghiệp tư nhân | Công ty (TNHH, cổ phần) |
Tư cách pháp nhân | Không có tư cách pháp nhân | Có tư cách pháp nhân |
Chủ sở hữu | Một cá nhân duy nhất. | - Công ty TNHH một thành viên: 1 chủ sở hữu (có thể là tổ chức hoặc cá nhân). - Công ty TNHH hai thành viên trở lên: 2-50 thành viên. - Công ty cổ phần: Tối thiểu 3 cổ đông, không giới hạn số lượng cổ đông tối đa. |
Trách nhiệm tài chính | Chủ sở hữu chịu trách nhiệm vô hạn bằng tài sản cá nhân | Chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi phần vốn góp |
Huy động vốn | Hạn chế vì không thể phát hành cổ phiếu hoặc trái phiếu, phụ thuộc vào khả năng tài chính của chủ sở hữu. | Có thể huy động vốn linh hoạt hơn: - Công ty TNHH: Huy động vốn từ các thành viên góp vốn mới. - Công ty cổ phần: Có thể phát hành cổ phiếu và trái phiếu ra công chúng để huy động vốn. |
Quyền quyết định | Chủ sở hữu có toàn quyền quyết định mọi vấn đề liên quan đến hoạt động kinh doanh. | Quyền quyết định phụ thuộc vào loại công ty: - Công ty TNHH một thành viên: Chủ sở hữu có quyền quyết định. - Công ty TNHH hai thành viên trở lên: Quyết định được thực hiện thông qua hội đồng thành viên. - Công ty cổ phần: Quyết định quan trọng phải thông qua đại hội đồng cổ đông. |
Khả năng phát triển | Phù hợp với quy mô nhỏ hoặc hộ kinh doanh. Khó mở rộng do khả năng huy động vốn hạn chế và quản lý bởi một cá nhân. | Phù hợp với quy mô lớn hơn. Dễ mở rộng do khả năng huy động vốn linh hoạt, có thể kêu gọi đầu tư từ các cá nhân hoặc tổ chức khác. |
-
Nên thành lập công ty hay doanh nghiệp tư nhân?
Khi nào nên chọn doanh nghiệp tư nhân?
- Nhanh chóng bắt đầu kinh doanh mà không cần huy động vốn lớn.
- Tự do quyết định mà không bị ràng buộc bởi các cổ đông hoặc hội đồng thành viên.
- Phù hợp với các ngành nghề nhỏ lẻ, không yêu cầu uy tín pháp nhân cao.
Khi nào nên chọn thành lập công ty?
- Bạn có nhu cầu huy động vốn từ nhiều nguồn hoặc cần phát hành cổ phiếu để mở rộng quy mô kinh doanh.
- Bạn muốn giới hạn trách nhiệm tài chính cá nhân và tách biệt tài sản cá nhân với tài sản của doanh nghiệp.
- Bạn định phát triển doanh nghiệp theo hướng lâu dài và muốn công ty có tính ổn định cao ngay cả khi có sự thay đổi về thành viên hoặc cổ đông.
- Tăng uy tín và đáp ứng các yêu cầu pháp lý của thị trường.
-
Tư vấn từ StartX: Đưa ra quyết định đúng đắn
Để lựa chọn loại hình phù hợp, bạn cần trả lời các câu hỏi:
- Mục tiêu kinh doanh của bạn là gì? Ngắn hạn hay dài hạn?
- Bạn có sẵn sàng chịu rủi ro tài chính cá nhân không?
- Doanh nghiệp của bạn cần vốn lớn hay chỉ duy trì mô hình nhỏ lẻ?
StartX cung cấp dịch vụ thành lập doanh nghiệp trọn gói, giúp bạn:
- Hiểu rõ quy trình pháp lý và chuẩn bị hồ sơ đầy đủ.
- Đảm bảo thủ tục minh bạch, không phát sinh chi phí ẩn.
- Tư vấn chuyên sâu để bạn đưa ra quyết định tối ưu.
Việc quyết định thành lập doanh nghiệp tư nhân hay công ty phụ thuộc vào mục tiêu và kế hoạch kinh doanh của bạn. Nếu bạn cần một mô hình đơn giản và dễ quản lý, doanh nghiệp tư nhân là lựa chọn tốt. Ngược lại, nếu bạn mong muốn mở rộng quy mô kinh doanh và giảm rủi ro tài chính cá nhân, thành lập công ty sẽ là lựa chọn phù hợp. Bạn có bất kỳ thắc mắc nào về loại hình doanh nghiệp hay các yêu cầu pháp lý khi thành lập công ty. Hãy liên hệ StartX ngay để được hỗ trợ nhé.
Tuyết Nhung – StartX.